ე კ ო ნ ო მ ი ს ტ ი
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პაატა გუგუშვილის სახელობის ეკონომიკის ინსტიტუტის რეცენზირებადი, ბეჭდურ-ელექტრონული, საერთაშორისო სამეცნიერო-ანალიტიკური ჟურნალი |
|
|
ჟურნალი ნომერი 4 ∘
ტარიელ მუსალლიმ ოღლი გურბანოვი ∘
ასიფ მირლაზიმ ოღლი მუსტაფაევი ∘
პოსტპანდემიურ პერიოდში აზერბაიჯანის სახელმწიფო ბიუჯეტისა და მოსახლეობის შემოსავლების მშპ-ს მიხედვით შეფასება რეზიუმე წარმოდგენილი სტატია განიხილავს კავშირს ძირითად მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებს შორის. აზერბაიჯანის ეკონომიკაში ბოლო წლებში მიმდინარე მაკროეკონომიკური პროცესების შესაფასებლად სტატიაში არაერთი ანალიზი განხორციელდა. კერძოდ, ძირითადი სტატისტიკური მაჩვენებლების წარმოდგენისას გაანალიზდა სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯების, შემოსავლების, მშპ-ს ზრდის დინამიკისა და მოსახლეობის შემოსავლების ზრდის საკითხები. ამ ინდიკატორებზე ფოკუსირების მთავარი ეკონომიკური მიზეზი არის ის, რომ მათ შორის კორელაცია და დამოკიდებულება უფრო ძლიერია. სტატიაში აღნიშნული იყო, რომ ბოლო წლებში, აზერბაიჯანის ეროვნული ეკონომიკის განვითარების მიზნით სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ღონისძიებების ფონზე, ქვეყნის პოზიცია დადებითად ფასდება რიგ საერთაშორისო რეიტინგებში. აღსანიშნავია, რომ აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტის მიერ ამ მიმართულებით მიღებულ ბრძანებებსა და განკარგულებებს განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს. ასე რომ, ამის მაგალითია 2016 წლის 13 ივლისს ხელმოწერილი ბრძანება „აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში ბიზნეს გარემოს გაზრდისა და ჩვენი ქვეყნის პოზიციის შემდგომი გაუმჯობესების შესახებ“ და „ეროვნული ეკონომიკა და ეკონომიკა 11“. (ხელმოწერილია 2016 წლის 6 დეკემბერს). "სტრატეგიული საგზაო რუქები სექტორისთვის" დადგენილება [1]. ქვეყნის ეკონომიკის ნავთობზე დამოკიდებულების შემცირების, მცირე და საშუალო მეწარმეობის განვითარებისა და ეროვნული ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის გაზრდის მიზნით, დასახულია მიზნები და იდგმება შესაბამისი ნაბიჯები. კერძოდ, დადებითად უნდა შეფასდეს ბიზნეს და საინვესტიციო გარემოს გასაუმჯობესებლად გატარებული ღონისძიებები. აღნიშნული პროცესები უდავოდ გამოიწვევს ქვეყნის ეკონომიკის გაუმჯობესებას საერთაშორისო რეიტინგებში განვითარების სხვადასხვა მაჩვენებლების მიხედვით. განსაკუთრებით ხაზგასმით აღინიშნა, რომ განსახორციელებელ ღონისძიებებს შორის უფრო ეფექტური უნდა იყოს სახელმწიფოს როლი ეკონომიკურ პროცესებში, განსაკუთრებით კი ფისკალური პოლიტიკა. გასათვალისწინებელია, რომ აქ მთავარი ძალაუფლება სახელმწიფო ბიუჯეტზე მოდის. შემოსავლებისა და ხარჯების ოპტიმიზაცია, მათი გამოყენების ეფექტურობის გაზრდა ქვეყნის ეკონომიკის უწყვეტი განვითარების ხელშემწყობ ფაქტორებს შორისაა. გასათვალისწინებელია, რომ 2020 წლიდან განსხვავებით, 2021 წელს დაფიქსირდა გლობალური მოთხოვნის მოცულობის აღორძინება, ფისკალური და მონეტარული სტიმულირების გავლენის ქვეშ სამომხმარებლო ხარჯების ზრდა, ასევე ინვესტიციების ზრდა, რასაც თან ახლავს ეკონომიკური აღდგენა. მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ზრდა დაფიქსირდა როგორც განვითარებულ, ისე განვითარებად ქვეყნებში, წინა წელთან შედარებით მნიშვნელოვანი განსხვავება შესაძლებელი იყო დაბალი საბაზისო ეფექტის გამო. საკვანძო სიტყვები: ბიუჯეტის ხარჯები, ბიუჯეტის შემოსავლები, მშპ, მოსახლეობის შემოსავლები, EViews აპლიკაციის პროგრამული პაკეტი, დინამიკა, რეგრესია, ფიშერის კრიტერიუმი, მაკროეკონომიკური პროცესები და ა.შ. |