ეკონომიკური განვითარების ფუძემდებლური ფაქტორები

ანოტაცია.ნაშრომში განხილულია ეკონომიკური განვითარების ისეთი ფუძემდებლური ფაქტორები, როგორიცაა: მეწარმეობა, ბუნებრივ-რესურსული პოტენციალი, მეცნიერება ტექნოლოგიები, ინოვაციები და სხვ. მასში ნაჩვენებია, რომ ამ ფაქტორთა სწორი შეხამება განხორციელდება მაშინ, როდესაც მთავრობა შეასრულებს ეკონომიკის “მესაჭის” როლს. საკვანძო სიტყვები: ეკონომიკური განვითარება, განათლ�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ გიულშენ ზაიდ ყიზი იუზბაშიევა ∘ ტარიელ მუსალლიმ ოღლი გურბანოვი ∘ ასიფ მირლაზიმ ოღლი მუსტაფაევი ∘

ეკონომიკაში სახელმწიფოს ჩარევის გაძლიერების პროცესში სტრუქტურული ცვლილებების მნიშვნელობა

გაფართოებული რეზიუმე სტატიაში აღნიშნულია, რომ სტრუქტურული პოლიტიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანაა სახელმწიფოს გავლენა სახელმწიფო და კერძო სექტორებს შორის ეფექტური პროპორციების ფორმირებაზე. ამოცანას წარმოადგენს არა სახელმწიფო სექტორის აუცილებლობისა და მნიშვნელობის დასაბუთება, არამედ მისი მასშტაბების და ეფექტური თანაფარდობის დადგენა, კერძო სექტორთან მისი ურთ�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ალფრედ კურატაშვილი ∘

მეცნიერული შემოქმედება – ეფექტიანი კონკურენტუნარიანობის მთავარი კრიტერიუმი და სოციალურ–ეკონომიკური პროგრესის აუცილებელი საფუძველი

ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში განხილულია მეცნიერული შემოქმედება – როგორც კონკურენტუნარიანობის მთავარი კრიტერიუმი და სოციალურ-ეკონომიკური პროგრესის აუცილებელი საფუძველი. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს, რომ განათლების გარეშე შეუძლებელია არსებობდეს ჭეშმარიტი მეცნიერება, მაგრამ მეცნიერული შემოქმედების გარეშე შეუძლებელია თვითონ მეცნიერების განვითარება, და, შე

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ რევაზ ჯავახიშვილი ∘

ადამიანისეული კაპიტალი იაპონიის ეკონომიკაში

რეზიუმე ადამიანისეული კაპიტალი წარმოადგენს საზოგადოებრივი ცხოვრების განვითარების მთავარ ფაქტორსა და მამოძრავებელ ძალას, რომლის გამოყენებით განვითარებულმა ქვეყნებმა დიდ წარმატებებს მიაღწიეს ეკონომიკური გარდაქმნებისა და მდგრადი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სფეროში. სტატიაში გაანალიზებულია იაპონიაში ადამიანისეული კაპიტალის ფორმირებასა და მართვაში მიღწეუ�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ზურაბ გარაყანიძე ∘ გიორგი ხვიჩია ∘

რფ-ს მეღვინეობის ახალი კანონმდებლობის შესაძლო გავლენა ქართული ღვინის ექსპორტზე

2019 წლის 27 დეკემბერს გამოქვეყნდა კანონი „რუსეთის ფედერაციაში მეღვინეობისა და ღვინის წარმოების შესახებ“ (Федеральный закон от 27.12.2019 № 468-ФЗ "О виноградарстве и виноделии в Российской Федерации")[i]. მანამდე, 2019 წლის 30 სექტემბერს დამტკიცდა ცვლილებები ფისკალურ კანონმდებლობაში (Федеральный закон от 29 сентября 2019 г. N 326-ФЗ "О внесении изменений в часть вторую Налогового кодекса Российской Федерации и статью 1 Федерального закона "О внесении изменений в часть втор�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ გოგიტა თოდრაძე ∘

დაუკვირვებადი ეკონომიკის მასშტაბები და მისი შეფასების პრაქტიკა საქართველოში

ანოტაცია საერთაშორისო პრაქტიკაში დაუკვირვებადი ეკონომიკის შეფასების მრავალი მეთოდი არსებობს, თუმცა, მათ შორის ყველაზე მეტად გავრცელებულია სამუშაო ძალის, სასაქონლო ნაკადებისა და მიწოდებაზე დაფუძნებული მეთოდები. საქართველოში, ზემოთ აღნიშნულ მეთოდებთან ერთად, დაუკვირვებადი ეკონომიკის შესაფასებლად, საქსტატის მიერ პერიოდულად ტარდებასპეციალური კვლევები სხვად�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ბესიკ ბოლქვაძე ∘

ლიკვიდობის პოზიციის მართვის თავისებურებანი ბიზნესსუბიექტებში

რეზიუმე. ნაშრომი ეხება ეკონომიკის ბიზნესსექტორში კომპანიების მიერ ანალიტიკური ფინანსური ინსტრუმენტების (კერძოდ, ლიკვიდობის ინდექსების) გამოყენების აუცილებლობის დასაბუთებას. მასში ასევე გამოკვეთილია ფინანსური ანალიტიკოსებისა და მენეჯერების მიერ იმ სპეციფიკური ნიუანსების გათვალისწინების საჭიროება, რომელთა მხედველობაში მიღება აამაღლებს ბიზნესსუბიექტების ანალიტი

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ირმა ბარათაშვილი ∘ მარიკა კლდიაშვილი ∘

ცვლილებები და გარდაქმნები მცირე და საშუალო ბიზნესში

რეზიუმე. სტატიაში განხილულია ცვლილებების მენეჯმენტის არსი და ამ ცვლილებების განხორციელების მოდელები. თანამედროვე პრაქტიკაში გამოიყენება ათი ცვლილებების მართვის მოდელი: კურტ ლევინის ცვლილებათა მოდელი, McKinsey 7-S მოდელი, კოტერის ცვლილებათა მოდელი, ADKAR ცვლილების მოდელი, „ბიძგის“ თეორია (Nudge Theory), ბრიჯსის ტრანზიტული მოდელი, Kübler-Ross-ის ცვლილების მრუდი. გაანალიზებულია ლ. გრეინერის

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ თეონა მეხრიშვილი ∘

ეკონომიკისა და მართვის თეორიული პრობლემები უმაღლესი განათლების სფეროში

ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში განხილულია ეკონომიკისა და მართვის თეორიული პრობლემები უმაღლესი განათლების სფეროში. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა, ერთის მხრივ, უმაღლესი განათლების პრობლემების კვლევის აუცილებლობის დასაბუთებას, და, მეორეს მხრივ, უმაღლესი განათლების სფეროში არსებული პრობლემების გახსნას, როგორც საზღვარგარეთის ქვეყნებში, ისე საქართველოში, რამეთ�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ლაშა კელიხაშვილი ∘

სახელმწიფო ვალის გავლენა კერძო ინვესტიციებზე

რეზიუმე სახელმწიფო ვალის ოპტიმალურ დონესთან დაკავშირებით არსებობს ალტერნატიული შეხედულებები, კერძოდ იგი თაობათა შორისსახელმწიფოს ხელში არსებულ კეთილდღეობის გადანაწილების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ინსტრუმენტს წარმოადგენს. მიუხედავად ამისა, მნიშვნელოვანია დეტალურად იქნეს შესწავლილი სახელმწიფო ვალის არამხოლოდ პირდაპირი, არამედ ირიბი ეფექტებიც რათა არ მოხდეს სახელმწ

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ნინო ჩუბინიძე ∘

უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მართვის სისტემის სრულყოფის მეთოდები რეფორმირების პირობებში

რეზიუმე სტატიაში განიხილულია უმაღლესი განათლების სისტემის რეფორმირება, რომელიც, ჩვენი აზრით, გავლენას ახდენს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მართვის სისტემის ყველა ელემენტზე და ასეთ პირობებში წარმოიქმნება სისტემისა და მისი სუბიექტების მიერ გამოყენებული მეთოდების სრულყოფის აუცილებლობა; მოცემულია საქართველოს უმაღლესი განათლების სისტემის განვითარების მთ

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ნატალია ძიძიგური ∘

საქართველოში დეცენტრალიზაციის პროცესის თანამედროვე გამოწვევები

რეზიუმე: საქართველოში დეცენტრალიზაციის პროცესის წარმატებით ჩატარება, მდგრადი განვითარების ხელშეწყობა, ევროპული სტანდარტების შესაბამისი ადგილობრივი თვითმმართველობის შექმნა დამოკიდებულია მოსახლეობის, თითოეული ჩვენგანის აქტიურობასა და ინიციატივებზე, რათა არ დავუშვათ მისი პოლიტიზება და სამაგალითო გავხადოთ აფხაზეთისა და ოსეთის რეგიონებისთვის, რათა გაერთიანების შემ�

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ქრისტინე (ქეთევან) კურატაშვილი ∘

ეკონომიკის თეორია და კულტურის ფაქტორის მნიშვნელობა საზოგადოებისა და სახელმწიფოს ეფექტიანი ფუნქციონირებისთვის

ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში ეკონომიკურ თეორიასთან დაკავშირებით განხილულია კულტურის ფაქტორის მნიშვნელობა საზოგადოების, სახელმწიფოსა და მთლიანად კაცობრიობის ეფექტიანი ფუნქციონირებისთვის, რამეთუ კულტურა, და, კერძოდ, სულიერი კულტურა, ავტორის მტკიცებით, არის საზოგადოებისა და სახელმწიფოს ეფექტიანი ფუნქციონირების იდეური საფუძველი. აღსანიშნავია, რომ განათლება &ndash

ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ლელა კინწურაშვილი ∘

ადამიანისეული კაპიტალი საქართველოს შრომის ბაზარზე

რეზიუმე. ეკონომიკური დოვლათის ფორმირება ოდითგანვე იყო დაკავშირებული ადამიანის უნართან, ცოდნასა და შესაძლებლობებთან. დღეს ადამიანური კაპიტალი გადაიქცა ეკონომიკური ზრდისა და ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის ამაღლების ერთ-ერთ უმთავრეს ფაქტორად. როგორც ამას გამოცდილება ადასტურებს, განათლების დონე დადებით გავლენას ახდენს ადამიანის ეკონომიკური აქტიურობის ზრდაზე, ხ

ე კ ო ნ ო მ ი ს ტ ი ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პაატა გუგუშვილის სახელობის ეკონომიკის ინსტიტუტის რეცენზირებადი, ბეჭდურ-ელექტრონული, საერთაშორისო სამეცნიერო-ანალიტიკური ჟურნალი

DOI: 10.36172/EKONOMISTI E ISSN 2346-8432 Print ISSN 1987-6890	ჟურნალი ნომერი 1 ∘ რამაზ აბესაძე ∘ ეკონომიკური განვითარების ფუძემდებლური ფაქტორები ანოტაცია.ნაშრომში განხილულია ეკონომიკური განვითარების ისეთი ფუძემდებლური ფაქტორები, როგორიცაა: მეწარმეობა, ბუნებრივ-რესურსული პოტენციალი, მეცნიერება ტექნოლოგიები, ინოვაციები და სხვ. მასში ნაჩვენებია, რომ ამ ფაქტორთა სწორი შეხამება განხორციელდება მაშინ, როდესაც მთავრობა შეასრულებს ეკონომიკის “მესაჭის” როლს. საკვანძო სიტყვები: ეკონომიკური განვითარება, განათლ� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ გიულშენ ზაიდ ყიზი იუზბაშიევა ∘ ტარიელ მუსალლიმ ოღლი გურბანოვი ∘ ასიფ მირლაზიმ ოღლი მუსტაფაევი ∘ ეკონომიკაში სახელმწიფოს ჩარევის გაძლიერების პროცესში სტრუქტურული ცვლილებების მნიშვნელობა გაფართოებული რეზიუმე სტატიაში აღნიშნულია, რომ სტრუქტურული პოლიტიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანაა სახელმწიფოს გავლენა სახელმწიფო და კერძო სექტორებს შორის ეფექტური პროპორციების ფორმირებაზე. ამოცანას წარმოადგენს არა სახელმწიფო სექტორის აუცილებლობისა და მნიშვნელობის დასაბუთება, არამედ მისი მასშტაბების და ეფექტური თანაფარდობის დადგენა, კერძო სექტორთან მისი ურთ� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ალფრედ კურატაშვილი ∘ მეცნიერული შემოქმედება – ეფექტიანი კონკურენტუნარიანობის მთავარი კრიტერიუმი და სოციალურ–ეკონომიკური პროგრესის აუცილებელი საფუძველი ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში განხილულია მეცნიერული შემოქმედება – როგორც კონკურენტუნარიანობის მთავარი კრიტერიუმი და სოციალურ-ეკონომიკური პროგრესის აუცილებელი საფუძველი. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს, რომ განათლების გარეშე შეუძლებელია არსებობდეს ჭეშმარიტი მეცნიერება, მაგრამ მეცნიერული შემოქმედების გარეშე შეუძლებელია თვითონ მეცნიერების განვითარება, და, შე ჟურნალი ნომერი 1 ∘ რევაზ ჯავახიშვილი ∘ ადამიანისეული კაპიტალი იაპონიის ეკონომიკაში რეზიუმე ადამიანისეული კაპიტალი წარმოადგენს საზოგადოებრივი ცხოვრების განვითარების მთავარ ფაქტორსა და მამოძრავებელ ძალას, რომლის გამოყენებით განვითარებულმა ქვეყნებმა დიდ წარმატებებს მიაღწიეს ეკონომიკური გარდაქმნებისა და მდგრადი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სფეროში. სტატიაში გაანალიზებულია იაპონიაში ადამიანისეული კაპიტალის ფორმირებასა და მართვაში მიღწეუ� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ზურაბ გარაყანიძე ∘ გიორგი ხვიჩია ∘ რფ-ს მეღვინეობის ახალი კანონმდებლობის შესაძლო გავლენა ქართული ღვინის ექსპორტზე 2019 წლის 27 დეკემბერს გამოქვეყნდა კანონი „რუსეთის ფედერაციაში მეღვინეობისა და ღვინის წარმოების შესახებ“ (Федеральный закон от 27.12.2019 № 468-ФЗ "О виноградарстве и виноделии в Российской Федерации")[i]. მანამდე, 2019 წლის 30 სექტემბერს დამტკიცდა ცვლილებები ფისკალურ კანონმდებლობაში (Федеральный закон от 29 сентября 2019 г. N 326-ФЗ "О внесении изменений в часть вторую Налогового кодекса Российской Федерации и статью 1 Федерального закона "О внесении изменений в часть втор� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ გოგიტა თოდრაძე ∘ დაუკვირვებადი ეკონომიკის მასშტაბები და მისი შეფასების პრაქტიკა საქართველოში ანოტაცია საერთაშორისო პრაქტიკაში დაუკვირვებადი ეკონომიკის შეფასების მრავალი მეთოდი არსებობს, თუმცა, მათ შორის ყველაზე მეტად გავრცელებულია სამუშაო ძალის, სასაქონლო ნაკადებისა და მიწოდებაზე დაფუძნებული მეთოდები. საქართველოში, ზემოთ აღნიშნულ მეთოდებთან ერთად, დაუკვირვებადი ეკონომიკის შესაფასებლად, საქსტატის მიერ პერიოდულად ტარდებასპეციალური კვლევები სხვად� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ბესიკ ბოლქვაძე ∘ ლიკვიდობის პოზიციის მართვის თავისებურებანი ბიზნესსუბიექტებში რეზიუმე. ნაშრომი ეხება ეკონომიკის ბიზნესსექტორში კომპანიების მიერ ანალიტიკური ფინანსური ინსტრუმენტების (კერძოდ, ლიკვიდობის ინდექსების) გამოყენების აუცილებლობის დასაბუთებას. მასში ასევე გამოკვეთილია ფინანსური ანალიტიკოსებისა და მენეჯერების მიერ იმ სპეციფიკური ნიუანსების გათვალისწინების საჭიროება, რომელთა მხედველობაში მიღება აამაღლებს ბიზნესსუბიექტების ანალიტი ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ირმა ბარათაშვილი ∘ მარიკა კლდიაშვილი ∘ ცვლილებები და გარდაქმნები მცირე და საშუალო ბიზნესში რეზიუმე. სტატიაში განხილულია ცვლილებების მენეჯმენტის არსი და ამ ცვლილებების განხორციელების მოდელები. თანამედროვე პრაქტიკაში გამოიყენება ათი ცვლილებების მართვის მოდელი: კურტ ლევინის ცვლილებათა მოდელი, McKinsey 7-S მოდელი, კოტერის ცვლილებათა მოდელი, ADKAR ცვლილების მოდელი, „ბიძგის“ თეორია (Nudge Theory), ბრიჯსის ტრანზიტული მოდელი, Kübler-Ross-ის ცვლილების მრუდი. გაანალიზებულია ლ. გრეინერის ჟურნალი ნომერი 1 ∘ თეონა მეხრიშვილი ∘ ეკონომიკისა და მართვის თეორიული პრობლემები უმაღლესი განათლების სფეროში ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში განხილულია ეკონომიკისა და მართვის თეორიული პრობლემები უმაღლესი განათლების სფეროში. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა, ერთის მხრივ, უმაღლესი განათლების პრობლემების კვლევის აუცილებლობის დასაბუთებას, და, მეორეს მხრივ, უმაღლესი განათლების სფეროში არსებული პრობლემების გახსნას, როგორც საზღვარგარეთის ქვეყნებში, ისე საქართველოში, რამეთ� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ლაშა კელიხაშვილი ∘ სახელმწიფო ვალის გავლენა კერძო ინვესტიციებზე რეზიუმე სახელმწიფო ვალის ოპტიმალურ დონესთან დაკავშირებით არსებობს ალტერნატიული შეხედულებები, კერძოდ იგი თაობათა შორისსახელმწიფოს ხელში არსებულ კეთილდღეობის გადანაწილების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ინსტრუმენტს წარმოადგენს. მიუხედავად ამისა, მნიშვნელოვანია დეტალურად იქნეს შესწავლილი სახელმწიფო ვალის არამხოლოდ პირდაპირი, არამედ ირიბი ეფექტებიც რათა არ მოხდეს სახელმწ ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ნინო ჩუბინიძე ∘ უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მართვის სისტემის სრულყოფის მეთოდები რეფორმირების პირობებში რეზიუმე სტატიაში განიხილულია უმაღლესი განათლების სისტემის რეფორმირება, რომელიც, ჩვენი აზრით, გავლენას ახდენს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მართვის სისტემის ყველა ელემენტზე და ასეთ პირობებში წარმოიქმნება სისტემისა და მისი სუბიექტების მიერ გამოყენებული მეთოდების სრულყოფის აუცილებლობა; მოცემულია საქართველოს უმაღლესი განათლების სისტემის განვითარების მთ ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ნატალია ძიძიგური ∘ საქართველოში დეცენტრალიზაციის პროცესის თანამედროვე გამოწვევები რეზიუმე: საქართველოში დეცენტრალიზაციის პროცესის წარმატებით ჩატარება, მდგრადი განვითარების ხელშეწყობა, ევროპული სტანდარტების შესაბამისი ადგილობრივი თვითმმართველობის შექმნა დამოკიდებულია მოსახლეობის, თითოეული ჩვენგანის აქტიურობასა და ინიციატივებზე, რათა არ დავუშვათ მისი პოლიტიზება და სამაგალითო გავხადოთ აფხაზეთისა და ოსეთის რეგიონებისთვის, რათა გაერთიანების შემ� ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ქრისტინე (ქეთევან) კურატაშვილი ∘ ეკონომიკის თეორია და კულტურის ფაქტორის მნიშვნელობა საზოგადოებისა და სახელმწიფოს ეფექტიანი ფუნქციონირებისთვის ვრცელი რეზიუმე. სამეცნიერო ნაშრომში ეკონომიკურ თეორიასთან დაკავშირებით განხილულია კულტურის ფაქტორის მნიშვნელობა საზოგადოების, სახელმწიფოსა და მთლიანად კაცობრიობის ეფექტიანი ფუნქციონირებისთვის, რამეთუ კულტურა, და, კერძოდ, სულიერი კულტურა, ავტორის მტკიცებით, არის საზოგადოებისა და სახელმწიფოს ეფექტიანი ფუნქციონირების იდეური საფუძველი. აღსანიშნავია, რომ განათლება &ndash ჟურნალი ნომერი 1 ∘ ლელა კინწურაშვილი ∘ ადამიანისეული კაპიტალი საქართველოს შრომის ბაზარზე რეზიუმე. ეკონომიკური დოვლათის ფორმირება ოდითგანვე იყო დაკავშირებული ადამიანის უნართან, ცოდნასა და შესაძლებლობებთან. დღეს ადამიანური კაპიტალი გადაიქცა ეკონომიკური ზრდისა და ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის ამაღლების ერთ-ერთ უმთავრეს ფაქტორად. როგორც ამას გამოცდილება ადასტურებს, განათლების დონე დადებით გავლენას ახდენს ადამიანის ეკონომიკური აქტიურობის ზრდაზე, ხ