ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ახუნდოვა აიტაკინ გასან ქიზი ∘

თავისუფალი ეკონომიკური ზონები აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში, როგორც ეროვნული ეკონომიკის დივერსიფიკაციის ახალი ფაქტორი

ანოტაცია. მე-20 საუკუნის მეორე ნახევარში მსოფლიო ეკონომიკისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების ფუნქციონირების თავისებურებას წარმოადგენს თავისუფალი (განსაკუთრებული ან სპეციალური) ეკონომიკური ზონების შექმნა, რომელთა მშენებლობა, როგორც წესი, მიმართულია კონკრეტული პრიორიტეტული საერთოეკონომიკური, საწარმოო, საგარეო-სავაჭრო, სოციალური, რეგიონული და სამეცნიერო-ტ

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ გიორგი მიქელაძე ∘

საქართველოს შინამეურნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების ეკონომეტრიკულ-სტატისტიკური მოდელირების შესაძლებლობები მცირე ზომის ერთეულების მიხედვით

Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Giorgi.Miqeladze ანოტაცია. სტატიაში განხილულია საქართველოს შინამეურნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების შესახებ ინფორმაციის ძირითადი წყაროს „შინამეუნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების გამოკვლევის“ დიზაინი, სტატისტიკურ მონაცემთა რეპრეზენტატულობის ხარისხი და მცირე ზომის ტერიტორიულ ერთეულებში სტატისტიკურ მაჩვენებელთა ფარდობითი ზღვრული ცდომილების მნიშვნე�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ზურაბ გარაყანიძე ∘ სოლომონ პავლიაშვილი ∘

საქართველოს როლი ევროპის გაზის ბაზრის დემონოპოლიზაციაში

ანოტაცია. დღევანდელ ვითარებაში, ადგილი სადაც კასპიის გაზის დასავლეთის მარშრუტები გადის, - საქართველოა. კერძოდ, საქართველოზე გადის „სამხრეთ კავკასიის გაზსადენი“ (SCP) 2007 წლიდან, რომლითაც იტუმბება გაზი კასპიის „შაჰ დენიზიდან“. საქართველო SCP-დან იღებს უფასოდ (გაზის სატრანზიტო ფასის სახით) გაზის 5%-ს და 5%-ს, შეღავათიან ფასად. ეს გაზი, რომელიც გადის SCP-ში, იგზავნება „ტრანსანატოლი�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ბესიკ ბოლქვაძე ∘

სათამაშო ბიზნესის ეკონომიკაზე ზეგავლენის ზოგიერთი ასპექტი საქართველოში

Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Besik.Bolkvadze ანოტაცია. საბაზრო ეკონომიკაზე გარდამავალ პერიოდში არსებულ სოციალურ-ეკონომიკურ პრობლემებს შორის ერთ-ერთ სპეციფიკურ საკითხს აზარტული თამაშების რეგულირებისა და საზოგადოებაზე მისი ზეგავლენის შეფასება წარმოადგენს. შესაბამისად, აღნიშნულ კონტექსტში წარმოიქმნება თავისებური „სამკუთხედი“ – «ბიზნესი-საზოგადოება-სახელმწიფო», რომელშიც თითოეულ მა

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ნანა კაციტაძე ∘ ელისაბედ ბალიაშვილი ∘ ნათელა თუშიშვილი ∘

საქართველოს მთიან რეგიონების გადარჩენის გზა - ტურიზმის კლასტერიზაციაა

ანოტაცია. საქართველოში ტურიზმის სწრაფი ტემპით განვითარებამ და მისით გამოწვეულმა სიკეთეებმა საქართველოს მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილამდე ვერ მიაღწია. საქართველოს მაღალმთიან რეგიონებში ისევ მწვავედ დგას უმუშევრობისა და სიღარიბის პრობლემა. მთავრობის მიერ ბოლო დროს განხორციელებული სოციალური დახმარების პროგრამები და მსგავსი გადანაწილების სქემები ვერ წყვეტს პრ�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ ავთანდილ ჯორბენაძე ∘

ჰოსპიტალური სექტორის რეფორმა საქართველოში

ანოტაცია. ჯანდაცვის სისტემის რეორიენტაციის პროცესი, რომელიც დაიწყო 1995 წელს, ითვალისწინებდა სტაციონარული მომსახურების ოპტიმიზაციას, რაც მოითხოვდა ადამიანური და მატერიალური რესურსების ეფექტურ მართვას. სამედიცინო ორგანიზაციების დეცენტრალიზაციის მიზნით, საავადმყოფოებს მიენიჭათ მართვის სრული თავისუფლება. ისინი თავად გახდნენ პასუხისმგებელნი სამედიცინო მომსახურების მ�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ გიორგი ჭილაძე ∘ თემურ ბარკალაია ∘

პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის მოტივაციის და სამუშაოთი კმაყოფილების გამოწვევები საქართველოში

ანოტაცია. მოტივაცია და სამუშაო კმაყოფილება რთული კონსტრუქციებია, რომლებზეც გავლენას ახდენენ სხვადასხვა ფინანსური და არაფინანსური ფაქტორები. კვლევის მიზანია საქართველოში პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის მოტივაციისა და სამუშაოზე კმაყოფილების განმსაზღვრელი ფაქტორების შესწავლა. კვლევამ აჩვენა, რომ პირველადი ჯანდაცვის მუშაკების მოტივაციაზე გავლენას ახდენს ინდივიდუ�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ ქეთევან ომანაძე ∘

ანტიკრიზისული პროცესების მართვა სამედიცინო კლინიკებში

ანოტაცია. კრიზისის პირობებში მენეჯერებს ესაჭიროებათ ახალი ცოდნა, რომლებიც დაკავშირებულია ორგანიზაციებისათვის მოსალოდნელი საფრთხეების წინასწარ განსჭვრეტისა და თავიდან აცილების უნართან, ამასთან, აუცილებელია სწრაფი რეაგირება, რათა მინიმუმადე დაიყვანოს ზიანი და დაძლიოს მისი შედეგები. კრიზისების დაძლევის შესაძლებლობას გვაძლევს ანტიკრიზისული მართვის თეორია, რომელმაც

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ გიორგი კრავეიშვილი ∘

საქართველოს ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდა პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ფონზე

Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Giorgi.Kraveishvili ანოტაცია. სტატიის მიზანი არის პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის შედარებითი ანალიზის ჩატარება, რისთვისაც შევიმუშავებთ პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის ინდექსს. მიღებული შედეგები საშუალებას მოგვცემს შევაფასოთ საქართველოს ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდა პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ფონზე, ვნახოთ ის მიმართულებები, რომლ

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ანა ჩაგელიშვილი ∘

საქართველო მსოფლიო რეიტინგებში: ცოდნა, ტალანტკონკურენტუნარიანობა, ადამიანური კაპიტალი და განვითარება

ანოტაცია. ქვეყნის ადამიანური განვითარების შეფასება მრავალი ფაქტორის გააზრებას მოითხოვს, რისთვისაც მოქნილ საშუალებას წარმოადგენს სხვადასხვა ინდექსებისა და მათი კომპონენტების ანალიზი. წინამდებარე სტატია სწორედ ზემოაღნიშნულ მიზანს ისახავს და საქართველოს მოსახლეობის განვითარების, განათლების, ცოდნისა თუ ადამიანური კაპიტალის შესაბამის ინდექსებს განიხილავს. კვლევის შ�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ბექა გურგენიძე ∘

დეფოლტის ალბათობების შეფასება აგრეგირებული მონაცემების საფუძველზე.საქართველოს მაგალითი

Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Beka.Gurgenidze ანოტაცია. სტატიაში განხილულია დეფოლტის ალბათობების შეფასების ალტერნატიული მიდგომა, რომელიც, აგრეგირებული მონაცემების საფუძველზე, მარკოვის გარდამავალი მატრიცის შეფასებას ეყრდნობა. აღნიშნული მეთოდოლოგია გამოსადეგია განვითარებადი ქვეყნებისათვის, სადაც ინდივიდუალურ მსესხებელთა შესახებ მონაცემები მწირია და გარკვეული ნაკლოვანებებით ხასიათდება. �

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თამარ დოლიძე ∘

ეკონომიკის რეალური სექტორის თანამედროვე ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და მექანიზმები

ანოტაცია.მეცნიერება-ტექნოლოგია-წარმოება არის საზოგადოების განვითარების ფუნდამენტი. სტატიაში გაანალიზებულია აღნიშნულ ფუნდამენტურ პრინციპზე დაყრდნობით რეალური ეკონომიკის ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და მექანიზმები. კვლევის შედეგად შემუშავებულია რეალური ეკონომიკის ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და თანამედროვე მექანიზმები. რეალური ეკო�

ჟურნალი ნომერი 3 ∘ მარიამ მაცაბერიძე ∘

შრომის ბაზრის ფუნქციონირების თავისებურებანი Covid-19 პანდემიის პირობებში (იმერეთის რეგიონის მაგალითზე)

რეზიუმე. მოცემული ნაშრომი მიზნად ისახავს კორონავირუსით გამოწვეული პანდემიის გავლენის შესწავლას სრულიად საქართელოს და იმერეთის რეგიონის შრომის ბაზარზე. ამ მიზნის მისაღწევად ჯერ განხორციელდა საქართველოს შრომის ბაზრის კვლევა პანდემიამდე და Covid-19-ის გამოჩენის შემდეგ, პანდემიის დაძლევის აუცილებლობის პირობებში საქართველოში მიღებული ინსტიტუციური შეზღუდვების ზ�

ე კ ო ნ ო მ ი ს ტ ი ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პაატა გუგუშვილის სახელობის ეკონომიკის ინსტიტუტის რეცენზირებადი, ბეჭდურ-ელექტრონული, საერთაშორისო სამეცნიერო-ანალიტიკური ჟურნალი

DOI: 10.36172/EKONOMISTI E ISSN 2346-8432 Print ISSN 1987-6890	ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ახუნდოვა აიტაკინ გასან ქიზი ∘ თავისუფალი ეკონომიკური ზონები აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში, როგორც ეროვნული ეკონომიკის დივერსიფიკაციის ახალი ფაქტორი ანოტაცია. მე-20 საუკუნის მეორე ნახევარში მსოფლიო ეკონომიკისა და საერთაშორისო ეკონომიკური ურთიერთობების ფუნქციონირების თავისებურებას წარმოადგენს თავისუფალი (განსაკუთრებული ან სპეციალური) ეკონომიკური ზონების შექმნა, რომელთა მშენებლობა, როგორც წესი, მიმართულია კონკრეტული პრიორიტეტული საერთოეკონომიკური, საწარმოო, საგარეო-სავაჭრო, სოციალური, რეგიონული და სამეცნიერო-ტ ჟურნალი ნომერი 3 ∘ გიორგი მიქელაძე ∘ საქართველოს შინამეურნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების ეკონომეტრიკულ-სტატისტიკური მოდელირების შესაძლებლობები მცირე ზომის ერთეულების მიხედვით Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Giorgi.Miqeladze ანოტაცია. სტატიაში განხილულია საქართველოს შინამეურნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების შესახებ ინფორმაციის ძირითადი წყაროს „შინამეუნეობების შემოსავლებისა და ხარჯების გამოკვლევის“ დიზაინი, სტატისტიკურ მონაცემთა რეპრეზენტატულობის ხარისხი და მცირე ზომის ტერიტორიულ ერთეულებში სტატისტიკურ მაჩვენებელთა ფარდობითი ზღვრული ცდომილების მნიშვნე� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ზურაბ გარაყანიძე ∘ სოლომონ პავლიაშვილი ∘ საქართველოს როლი ევროპის გაზის ბაზრის დემონოპოლიზაციაში ანოტაცია. დღევანდელ ვითარებაში, ადგილი სადაც კასპიის გაზის დასავლეთის მარშრუტები გადის, - საქართველოა. კერძოდ, საქართველოზე გადის „სამხრეთ კავკასიის გაზსადენი“ (SCP) 2007 წლიდან, რომლითაც იტუმბება გაზი კასპიის „შაჰ დენიზიდან“. საქართველო SCP-დან იღებს უფასოდ (გაზის სატრანზიტო ფასის სახით) გაზის 5%-ს და 5%-ს, შეღავათიან ფასად. ეს გაზი, რომელიც გადის SCP-ში, იგზავნება „ტრანსანატოლი� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ბესიკ ბოლქვაძე ∘ სათამაშო ბიზნესის ეკონომიკაზე ზეგავლენის ზოგიერთი ასპექტი საქართველოში Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Besik.Bolkvadze ანოტაცია. საბაზრო ეკონომიკაზე გარდამავალ პერიოდში არსებულ სოციალურ-ეკონომიკურ პრობლემებს შორის ერთ-ერთ სპეციფიკურ საკითხს აზარტული თამაშების რეგულირებისა და საზოგადოებაზე მისი ზეგავლენის შეფასება წარმოადგენს. შესაბამისად, აღნიშნულ კონტექსტში წარმოიქმნება თავისებური „სამკუთხედი“ – «ბიზნესი-საზოგადოება-სახელმწიფო», რომელშიც თითოეულ მა ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ნანა კაციტაძე ∘ ელისაბედ ბალიაშვილი ∘ ნათელა თუშიშვილი ∘ საქართველოს მთიან რეგიონების გადარჩენის გზა - ტურიზმის კლასტერიზაციაა ანოტაცია. საქართველოში ტურიზმის სწრაფი ტემპით განვითარებამ და მისით გამოწვეულმა სიკეთეებმა საქართველოს მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილამდე ვერ მიაღწია. საქართველოს მაღალმთიან რეგიონებში ისევ მწვავედ დგას უმუშევრობისა და სიღარიბის პრობლემა. მთავრობის მიერ ბოლო დროს განხორციელებული სოციალური დახმარების პროგრამები და მსგავსი გადანაწილების სქემები ვერ წყვეტს პრ� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ ავთანდილ ჯორბენაძე ∘ ჰოსპიტალური სექტორის რეფორმა საქართველოში ანოტაცია. ჯანდაცვის სისტემის რეორიენტაციის პროცესი, რომელიც დაიწყო 1995 წელს, ითვალისწინებდა სტაციონარული მომსახურების ოპტიმიზაციას, რაც მოითხოვდა ადამიანური და მატერიალური რესურსების ეფექტურ მართვას. სამედიცინო ორგანიზაციების დეცენტრალიზაციის მიზნით, საავადმყოფოებს მიენიჭათ მართვის სრული თავისუფლება. ისინი თავად გახდნენ პასუხისმგებელნი სამედიცინო მომსახურების მ� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ გიორგი ჭილაძე ∘ თემურ ბარკალაია ∘ პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის მოტივაციის და სამუშაოთი კმაყოფილების გამოწვევები საქართველოში ანოტაცია. მოტივაცია და სამუშაო კმაყოფილება რთული კონსტრუქციებია, რომლებზეც გავლენას ახდენენ სხვადასხვა ფინანსური და არაფინანსური ფაქტორები. კვლევის მიზანია საქართველოში პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის მოტივაციისა და სამუშაოზე კმაყოფილების განმსაზღვრელი ფაქტორების შესწავლა. კვლევამ აჩვენა, რომ პირველადი ჯანდაცვის მუშაკების მოტივაციაზე გავლენას ახდენს ინდივიდუ� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თენგიზ ვერულავა ∘ ქეთევან ომანაძე ∘ ანტიკრიზისული პროცესების მართვა სამედიცინო კლინიკებში ანოტაცია. კრიზისის პირობებში მენეჯერებს ესაჭიროებათ ახალი ცოდნა, რომლებიც დაკავშირებულია ორგანიზაციებისათვის მოსალოდნელი საფრთხეების წინასწარ განსჭვრეტისა და თავიდან აცილების უნართან, ამასთან, აუცილებელია სწრაფი რეაგირება, რათა მინიმუმადე დაიყვანოს ზიანი და დაძლიოს მისი შედეგები. კრიზისების დაძლევის შესაძლებლობას გვაძლევს ანტიკრიზისული მართვის თეორია, რომელმაც ჟურნალი ნომერი 3 ∘ გიორგი კრავეიშვილი ∘ საქართველოს ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდა პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ფონზე Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Giorgi.Kraveishvili ანოტაცია. სტატიის მიზანი არის პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის შედარებითი ანალიზის ჩატარება, რისთვისაც შევიმუშავებთ პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის ინდექსს. მიღებული შედეგები საშუალებას მოგვცემს შევაფასოთ საქართველოს ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდა პოსტსაბჭოთა ქვეყნების ფონზე, ვნახოთ ის მიმართულებები, რომლ ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ანა ჩაგელიშვილი ∘ საქართველო მსოფლიო რეიტინგებში: ცოდნა, ტალანტკონკურენტუნარიანობა, ადამიანური კაპიტალი და განვითარება ანოტაცია. ქვეყნის ადამიანური განვითარების შეფასება მრავალი ფაქტორის გააზრებას მოითხოვს, რისთვისაც მოქნილ საშუალებას წარმოადგენს სხვადასხვა ინდექსებისა და მათი კომპონენტების ანალიზი. წინამდებარე სტატია სწორედ ზემოაღნიშნულ მიზანს ისახავს და საქართველოს მოსახლეობის განვითარების, განათლების, ცოდნისა თუ ადამიანური კაპიტალის შესაბამის ინდექსებს განიხილავს. კვლევის შ� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ ბექა გურგენიძე ∘ დეფოლტის ალბათობების შეფასება აგრეგირებული მონაცემების საფუძველზე.საქართველოს მაგალითი Doi: 10.36172/EKONOMISTI.2022.XVIII.03.Beka.Gurgenidze ანოტაცია. სტატიაში განხილულია დეფოლტის ალბათობების შეფასების ალტერნატიული მიდგომა, რომელიც, აგრეგირებული მონაცემების საფუძველზე, მარკოვის გარდამავალი მატრიცის შეფასებას ეყრდნობა. აღნიშნული მეთოდოლოგია გამოსადეგია განვითარებადი ქვეყნებისათვის, სადაც ინდივიდუალურ მსესხებელთა შესახებ მონაცემები მწირია და გარკვეული ნაკლოვანებებით ხასიათდება. � ჟურნალი ნომერი 3 ∘ თამარ დოლიძე ∘ ეკონომიკის რეალური სექტორის თანამედროვე ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და მექანიზმები ანოტაცია.მეცნიერება-ტექნოლოგია-წარმოება არის საზოგადოების განვითარების ფუნდამენტი. სტატიაში გაანალიზებულია აღნიშნულ ფუნდამენტურ პრინციპზე დაყრდნობით რეალური ეკონომიკის ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და მექანიზმები. კვლევის შედეგად შემუშავებულია რეალური ეკონომიკის ტექნოლოგიური განვითარების ძირითადი ეტაპები და თანამედროვე მექანიზმები. რეალური ეკო� ჟურნალი ნომერი 3 ∘ მარიამ მაცაბერიძე ∘ შრომის ბაზრის ფუნქციონირების თავისებურებანი Covid-19 პანდემიის პირობებში (იმერეთის რეგიონის მაგალითზე) რეზიუმე. მოცემული ნაშრომი მიზნად ისახავს კორონავირუსით გამოწვეული პანდემიის გავლენის შესწავლას სრულიად საქართელოს და იმერეთის რეგიონის შრომის ბაზარზე. ამ მიზნის მისაღწევად ჯერ განხორციელდა საქართველოს შრომის ბაზრის კვლევა პანდემიამდე და Covid-19-ის გამოჩენის შემდეგ, პანდემიის დაძლევის აუცილებლობის პირობებში საქართველოში მიღებული ინსტიტუციური შეზღუდვების ზ�